مدیرعامل صبانت، احمد بیدآبادی (در ماهنامه پیوست بخوانید)، باور دارد بخش‌های مختلف حاکمیت باید متقاعد شوند توسعه فیبرنوری در کشور، پروژه‌ای ملی است تا این پروژه به سرانجام برسد. او نگران هزینه نکردن مردم برای اتصال فیبرنوری نیست و می‌گوید FCPها در قالب طرح‌های مختلف می‌توانند بار مالی هزینه‌های فیبر را برای مردم کاهش دهند. به گفته مدیرعامل صبانت، نیاز است تعرفه اینترنت اپراتورهای همراه افزایش یابد تا بخشی از تقاضای این بازار به سمت اپراتورهای ثابت سرازیر شود. گفت‌‌وگوی پیوست با احمد بیدآبادی را در ادامه بخوانید. از اینترنت ثابت شروع کنیم. به نظر شما چرا اینترنت ثابت مانند همراه توسعه نیافته است؟ برنامه دولت سیزدهم توسعه زیرساخت اینترنت ثابت است و یکی از مشکلات مهم، غفلت از توسعه زیرساخت‌های اینترنت ثابت است. به دلیل سیاست‌های نامناسب، اینترنت ثابت به‌اندازه همراه رشد نکرده است. در ایران، اپراتورهای همراه بیشتر از مکالمه درآمد دارند و از این بخش به دیتا سوبسید می‌دهند تا قیمت آن پایین بماند. تکنولوژی اینترنت ثابت در ایران تا الان ADSL بوده است. برای توسعه دادن VDSL هم دیر است چون این تکنولوژی قدیمی است؛ در کشورهای دیگر نیز، از این تکنولوژی استفاده می‌کنند اما توسعه نمی‌دهند. پس باید به سمت فیبرنوری حرکت کنیم. احمد بیدآبادی، مدیرعامل صبانت آیا پروژه ۲۰ میلیون پورت که وزارت ارتباطات روی آن تاکید می‌کند موفق خواهد شد؟ چقدر خوش‌بین هستید؟ موفقیت در ارائه این ۲۰ میلیون پورت بستگی به میزان مصمم بودن شرکت‌ها و حمایت‌های وزارت‌خانه و تزریق بودجه دارد. آن چیزی که در برنامه‌های وزارت ارتباطات به‌عنوان خانوار مطرح است یعنی وقتی تجهیزات را قرار می‌دهید تا شعاع ۳۰۰ متری هر کدپستی که آنجا تحت پوشش باشد، یک خانوار محسوب می‌شود. بر اساس تعهدی که از FCPها گرفته شده است از زمان درخواست مشترک، اتصال پورت نباید بیشتر از یک ماه طول بکشد. این برنامه در سه سال تقسیم شده است: سال ۱۴۰۱، ۲۰۰ هزار خانوار، سال ۱۴۰۲، ۲۰۰ هزار خانوار و سال ۱۴۰۳، ۴۰۰ هزار خانوار. حداکثر ۵۰۰ هزار پورت از این یک میلیون پورت می‌تواند در ۸ کلان‌شهر کشور باشد. ۲۵۰ هزار پورت در مراکز استانها به غیر از کلان‌شهرها و ۲۵۰ هزار برای شهرهای غیر از مراکز استانها. البته شرکت‌ها می‌توانند همه را در شهرهای کوچک کار کنند. اتصال هر پورت فیبرنوری چقدر هزینه خواهد داشت؟ آیا کمکی هم از سوی دولت دریافت خواهید کرد؟ در کمترین حالت برای هر پورت فیبرنوری، در حال حاضر نیاز به ۳.۵ میلیون تومان سرمایه‌گذاری است که برای یک میلیون پورت با قیمت امروز، ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان می‌شود. گفته شده پولی هم به ازای آن می‌دهند. در مراکز استانها به غیر از کلان شهرها تا سقف ۴۰۰ هزار تومان کمک‌هزینه و در شهرهای دیگر تا سقف یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به ازای هر پورت به شرکت‌ها اختصاص داده می‌شود. صبانت پروژه‌اش فیبرنوری خود را از شهر بوشهر شروع کرد. وضعیت این پروژه در بوشهر چطور است و دلیل انتخاب این شهر چه بود؟ اکنون ۴۰ درصد بوشهر را تحت پوشش قرار داده‌ایم و در حال توسعه هستیم. بوشهر را موقعی انتخاب کردیم که کسی متقاضی آن نبود. به خاطر برآورد قبلی و نماینده‌ای که آنجا داشتیم اطلاعات بیشتری در اختیارمان بود و دیدیم آنجا زودتر از جاهای دیگر می‌توانیم شروع کنیم. نوع همکاری مدیر کل ICT استان، شهرداری، مخابرات و دیگر نهادهای مرتبط مشخص می‌کند که ریسک حضور در آن شهر چقدر است و اشتیاق به سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. به‌طور کلی اینکه چه شهری را انتخاب می‌کنیم به چند عامل بستگی دارد: سرعت برگشت سرمایه همکاری بهتر نهادهای حاکمیتی نماینده‌ای در آن شهر وجود داشته باشد که بتواند کارها را پیگیری کند فکر نمی‌کنید مردم برای پرداخت هزینه فیبرنوری مقاومت خواهند کرد؟ آیا شرایط ویژه‌ای برای پرداخت در نظر گرفته می‌شود؟ رسانه‌ها، نهادهای حاکمیتی و سازمان تنظیم مقررات، در این زمینه آگاهی کافی را به مردم نداده‌اند. در کشور مسئله‌ای جا انداخته شده که اینترنت باید مجانی باشد. امروز مردم برای یک وعده غذای خانوار در کمترین حالت باید ۲۰۰ هزار تومان هزینه کنند. در این شرایط، پرداخت این مبلغ به‌عنوان هزینه اینترنت یک ماه خانوار، زیاد نیست. وضعیت امروز که کرونا آن را تشدید کرده است افراد را مجبور می‌کند که به امکانات برخط دسترسی داشته باشند. هزینه‌ای که کاربر باید پرداخت کند اصلا زیاد نیست، بلکه باید تفهیم شود. و البته ما هم باید سرویس مناسب ارائه کنیم. هزینه راه‌اندازی (اتصال) فیبر را می‌توان در قالب تسهیلات از کاربران دریافت کرد. مثلا روی بسته‌های طولانی‌مدت یکساله می‌شود هزینه را دریافت کرد. شهری موفق است که بزرگراه اطلاعاتی داشته باشد. امروزه در مورد شبکه ملی اطلاعات بحث می‌شود. علت موفق نشدن آن این است که شاهراه‌ها درست شده است اما بزرگراه اطلاعاتی شهرها به وجود نیامده. این بزرگراه‌های اطلاعاتی زیرساخت می‌خواهند و امروز زیرساخت دیگر ADSL و VDSL نیست بلکه باید به سمت فیبر برویم. حاکمیت به غیر از پرداخت‌های مستقیم نقدی، چطور می‌تواند در این پروژه کمک کند؟ باید خارج از هیاهو این مساله جا انداخته شود که همانطور که دولت در گازرسانی و برق‌رسانی سوبسید می‌دهد و بودجه می‌گذارد، در این حوزه هم هزینه کند. اگر این را به‌عنوان یک طرح ملی بدانیم همه باید کمک کنند. مثلا مالیات نگیرند، امکانات‌شان را در اختیار شرکت‌ها قرار دهد یا شهرداری برای حفاری از شرکت‌های FCP از آنها هزینه‌ای دریافت نکند. این اتفاق در همه کشورهای پیشرفته نیز می‌افتد. دولت باید اوایل کار، هر هفته شرکت‌ها را دور هم جمع، پروژه‌ها را کنترل و نقص‌ها را برطرف کند. اگر مصمم باشد این کار انجام خواهد شد. این امر به بسیج همگانی حاکمیت و بخش خصوصی نیاز دارد. شهرداری‌ها چطور؟ آیا آنها بر درآمدهایی که می‌توانند در این پروژه به‌دست آورند، چشم خواهند بست؟ اگر این موضوع درست تبیین شود شهرداری‌ها هم همکاری می‌کند. به‌عنوان مثال بابت اتوبان‌ها شهرداری میلیاردها تومان خرج می‌کند و از کسی هزینه‌ای نمی‌گیرد. شهر به بزرگراه اطلاعاتی هم نیز نیاز دارد و شهرداری نباید برای آن هزینه‌ای بگیرد. آیا این توقع زیادی است؟ به باور من خیر. تحقق این اتفاق قطعی است به شرط اینکه شرایط مهیا شود. اگر این کارها سه سال پیش انجام می‌شد، ارز و نیروی انسانی ارزان بود. هر چه تاخیر بیشتر شود کشور ضرر می‌کند. اگه ضرورت ملی این کار تببین شود اتفاق می‌افتد و به نظرم هنوز تبیین نشده است. حداقل برای مسئولان مجلس و وزرا. چه اشکالی دارد وزارت صمت، حق گمرکی تجهیزات وارداتی این پروژه را دریافت نکند تا زیرساخت ارتباطات ثابت توسعه یابد. ایرانسل، همراه اول و مخابرات در جریان تفاهم‌نامه‌ای که به تازگی وزارت ارتباطات با اپراتورها برای توسعه فیبرنوری امضا کرد حاضر نبودند. این مساله را چطور ارزیابی می‌کنید؟ این اپراتورها بزرگتر هستند و هزینه‌های‌شان بالاتر است. درآمدهای کلانی از صدا و دیتا به‌دست می‌آورند و فکر می‌کنند سرمایه‌گذاری در این حوزه دیربازده است چون درآمدهای خوبی از طریق تلفن به‌دست می‌آورند. من باور دارم بازیگران این حوزه باید هم‌افزایی کنند و منابع را به اشتراک بگذارند. یکی از آفات فرهنگ ما این است که کارگروهی انجام نمی‌دهیم و در بخش خصوصی نیز تعامل بین بازیگران وجود ندارد. در بحث تعرفه‌ها چطور؟ آیا در این بخش نیز نیاز به تجدیدنظر داریم؟ به نظر من تعرفه اینترنت اپراتورهای همراه باید افزایش یابد. در نتیجه، گرایش به سمت اینترنت ثابت بیشتر می‌شود و درآمد زیاد می‌شود و می‌تواند این درآمدها را صرف توسعه این بخش کرد. تجدید نظر در تعرفه‌های دیتا به مصوبات کمیسیون ارجحیت دارد. مصوبه کمیسیون به‌طور کلی خوب است اما یک جاهایی باید تغییر کند. مهم‌تر از همه اینها است که اپراتورها دامپ نکنند. دامپ نمی‌صرفد اما باز هم انجام می‌دهند زیرا فرهنگ تکروی وجود دارد.
مدیرعامل صبانت، احمد بیدآبادی (در ماهنامه پیوست بخوانید)، باور دارد بخش‌های مختلف حاکمیت باید متقاعد شوند توسعه فیبرنوری در کشور، پروژه‌ای ملی است تا این پروژه به سرانجام برسد. او نگران هزینه نکردن مردم برای اتصال فیبرنوری نیست و می‌گوید FCPها در قالب طرح‌های مختلف می‌توانند بار مالی هزینه‌های فیبر را برای مردم کاهش دهند. به گفته مدیرعامل صبانت، نیاز است تعرفه اینترنت اپراتورهای همراه افزایش یابد تا بخشی از تقاضای این بازار به سمت اپراتورهای ثابت سرازیر شود. گفت‌‌وگوی پیوست با احمد بیدآبادی را در ادامه بخوانید. از اینترنت ثابت شروع کنیم. به نظر شما چرا اینترنت ثابت مانند همراه توسعه نیافته است؟ برنامه دولت سیزدهم توسعه زیرساخت اینترنت ثابت است و یکی از مشکلات مهم، غفلت از توسعه زیرساخت‌های اینترنت ثابت است. به دلیل سیاست‌های نامناسب، اینترنت ثابت به‌اندازه همراه رشد نکرده است. در ایران، اپراتورهای همراه بیشتر از مکالمه درآمد دارند و از این بخش به دیتا سوبسید می‌دهند تا قیمت آن پایین بماند. تکنولوژی اینترنت ثابت در ایران تا الان ADSL بوده است. برای توسعه دادن VDSL هم دیر است چون این تکنولوژی قدیمی است؛ در کشورهای دیگر نیز، از این تکنولوژی استفاده می‌کنند اما توسعه نمی‌دهند. پس باید به سمت فیبرنوری حرکت کنیم. احمد بیدآبادی، مدیرعامل صبانت آیا پروژه ۲۰ میلیون پورت که وزارت ارتباطات روی آن تاکید می‌کند موفق خواهد شد؟ چقدر خوش‌بین هستید؟ موفقیت در ارائه این ۲۰ میلیون پورت بستگی به میزان مصمم بودن شرکت‌ها و حمایت‌های وزارت‌خانه و تزریق بودجه دارد. آن چیزی که در برنامه‌های وزارت ارتباطات به‌عنوان خانوار مطرح است یعنی وقتی تجهیزات را قرار می‌دهید تا شعاع ۳۰۰ متری هر کدپستی که آنجا تحت پوشش باشد، یک خانوار محسوب می‌شود. بر اساس تعهدی که از FCPها گرفته شده است از زمان درخواست مشترک، اتصال پورت نباید بیشتر از یک ماه طول بکشد. این برنامه در سه سال تقسیم شده است: سال ۱۴۰۱، ۲۰۰ هزار خانوار، سال ۱۴۰۲، ۲۰۰ هزار خانوار و سال ۱۴۰۳، ۴۰۰ هزار خانوار. حداکثر ۵۰۰ هزار پورت از این یک میلیون پورت می‌تواند در ۸ کلان‌شهر کشور باشد. ۲۵۰ هزار پورت در مراکز استانها به غیر از کلان‌شهرها و ۲۵۰ هزار برای شهرهای غیر از مراکز استانها. البته شرکت‌ها می‌توانند همه را در شهرهای کوچک کار کنند. اتصال هر پورت فیبرنوری چقدر هزینه خواهد داشت؟ آیا کمکی هم از سوی دولت دریافت خواهید کرد؟ در کمترین حالت برای هر پورت فیبرنوری، در حال حاضر نیاز به ۳.۵ میلیون تومان سرمایه‌گذاری است که برای یک میلیون پورت با قیمت امروز، ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان می‌شود. گفته شده پولی هم به ازای آن می‌دهند. در مراکز استانها به غیر از کلان شهرها تا سقف ۴۰۰ هزار تومان کمک‌هزینه و در شهرهای دیگر تا سقف یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به ازای هر پورت به شرکت‌ها اختصاص داده می‌شود. صبانت پروژه‌اش فیبرنوری خود را از شهر بوشهر شروع کرد. وضعیت این پروژه در بوشهر چطور است و دلیل انتخاب این شهر چه بود؟ اکنون ۴۰ درصد بوشهر را تحت پوشش قرار داده‌ایم و در حال توسعه هستیم. بوشهر را موقعی انتخاب کردیم که کسی متقاضی آن نبود. به خاطر برآورد قبلی و نماینده‌ای که آنجا داشتیم اطلاعات بیشتری در اختیارمان بود و دیدیم آنجا زودتر از جاهای دیگر می‌توانیم شروع کنیم. نوع همکاری مدیر کل ICT استان، شهرداری، مخابرات و دیگر نهادهای مرتبط مشخص می‌کند که ریسک حضور در آن شهر چقدر است و اشتیاق به سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. به‌طور کلی اینکه چه شهری را انتخاب می‌کنیم به چند عامل بستگی دارد: سرعت برگشت سرمایه همکاری بهتر نهادهای حاکمیتی نماینده‌ای در آن شهر وجود داشته باشد که بتواند کارها را پیگیری کند فکر نمی‌کنید مردم برای پرداخت هزینه فیبرنوری مقاومت خواهند کرد؟ آیا شرایط ویژه‌ای برای پرداخت در نظر گرفته می‌شود؟ رسانه‌ها، نهادهای حاکمیتی و سازمان تنظیم مقررات، در این زمینه آگاهی کافی را به مردم نداده‌اند. در کشور مسئله‌ای جا انداخته شده که اینترنت باید مجانی باشد. امروز مردم برای یک وعده غذای خانوار در کمترین حالت باید ۲۰۰ هزار تومان هزینه کنند. در این شرایط، پرداخت این مبلغ به‌عنوان هزینه اینترنت یک ماه خانوار، زیاد نیست. وضعیت امروز که کرونا آن را تشدید کرده است افراد را مجبور می‌کند که به امکانات برخط دسترسی داشته باشند. هزینه‌ای که کاربر باید پرداخت کند اصلا زیاد نیست، بلکه باید تفهیم شود. و البته ما هم باید سرویس مناسب ارائه کنیم. هزینه راه‌اندازی (اتصال) فیبر را می‌توان در قالب تسهیلات از کاربران دریافت کرد. مثلا روی بسته‌های طولانی‌مدت یکساله می‌شود هزینه را دریافت کرد. شهری موفق است که بزرگراه اطلاعاتی داشته باشد. امروزه در مورد شبکه ملی اطلاعات بحث می‌شود. علت موفق نشدن آن این است که شاهراه‌ها درست شده است اما بزرگراه اطلاعاتی شهرها به وجود نیامده. این بزرگراه‌های اطلاعاتی زیرساخت می‌خواهند و امروز زیرساخت دیگر ADSL و VDSL نیست بلکه باید به سمت فیبر برویم. حاکمیت به غیر از پرداخت‌های مستقیم نقدی، چطور می‌تواند در این پروژه کمک کند؟ باید خارج از هیاهو این مساله جا انداخته شود که همانطور که دولت در گازرسانی و برق‌رسانی سوبسید می‌دهد و بودجه می‌گذارد، در این حوزه هم هزینه کند. اگر این را به‌عنوان یک طرح ملی بدانیم همه باید کمک کنند. مثلا مالیات نگیرند، امکانات‌شان را در اختیار شرکت‌ها قرار دهد یا شهرداری برای حفاری از شرکت‌های FCP از آنها هزینه‌ای دریافت نکند. این اتفاق در همه کشورهای پیشرفته نیز می‌افتد. دولت باید اوایل کار، هر هفته شرکت‌ها را دور هم جمع، پروژه‌ها را کنترل و نقص‌ها را برطرف کند. اگر مصمم باشد این کار انجام خواهد شد. این امر به بسیج همگانی حاکمیت و بخش خصوصی نیاز دارد. شهرداری‌ها چطور؟ آیا آنها بر درآمدهایی که می‌توانند در این پروژه به‌دست آورند، چشم خواهند بست؟ اگر این موضوع درست تبیین شود شهرداری‌ها هم همکاری می‌کند. به‌عنوان مثال بابت اتوبان‌ها شهرداری میلیاردها تومان خرج می‌کند و از کسی هزینه‌ای نمی‌گیرد. شهر به بزرگراه اطلاعاتی هم نیز نیاز دارد و شهرداری نباید برای آن هزینه‌ای بگیرد. آیا این توقع زیادی است؟ به باور من خیر. تحقق این اتفاق قطعی است به شرط اینکه شرایط مهیا شود. اگر این کارها سه سال پیش انجام می‌شد، ارز و نیروی انسانی ارزان بود. هر چه تاخیر بیشتر شود کشور ضرر می‌کند. اگه ضرورت ملی این کار تببین شود اتفاق می‌افتد و به نظرم هنوز تبیین نشده است. حداقل برای مسئولان مجلس و وزرا. چه اشکالی دارد وزارت صمت، حق گمرکی تجهیزات وارداتی این پروژه را دریافت نکند تا زیرساخت ارتباطات ثابت توسعه یابد. ایرانسل، همراه اول و مخابرات در جریان تفاهم‌نامه‌ای که به تازگی وزارت ارتباطات با اپراتورها برای توسعه فیبرنوری امضا کرد حاضر نبودند. این مساله را چطور ارزیابی می‌کنید؟ این اپراتورها بزرگتر هستند و هزینه‌های‌شان بالاتر است. درآمدهای کلانی از صدا و دیتا به‌دست می‌آورند و فکر می‌کنند سرمایه‌گذاری در این حوزه دیربازده است چون درآمدهای خوبی از طریق تلفن به‌دست می‌آورند. من باور دارم بازیگران این حوزه باید هم‌افزایی کنند و منابع را به اشتراک بگذارند. یکی از آفات فرهنگ ما این است که کارگروهی انجام نمی‌دهیم و در بخش خصوصی نیز تعامل بین بازیگران وجود ندارد. در بحث تعرفه‌ها چطور؟ آیا در این بخش نیز نیاز به تجدیدنظر داریم؟ به نظر من تعرفه اینترنت اپراتورهای همراه باید افزایش یابد. در نتیجه، گرایش به سمت اینترنت ثابت بیشتر می‌شود و درآمد زیاد می‌شود و می‌تواند این درآمدها را صرف توسعه این بخش کرد. تجدید نظر در تعرفه‌های دیتا به مصوبات کمیسیون ارجحیت دارد. مصوبه کمیسیون به‌طور کلی خوب است اما یک جاهایی باید تغییر کند. مهم‌تر از همه اینها است که اپراتورها دامپ نکنند. دامپ نمی‌صرفد اما باز هم انجام می‌دهند زیرا فرهنگ تکروی وجود دارد.